Γα την απαξίωση εργαζομένων και Κέντρων Πρόληψης και από τη σημερινή κυβέρνηση της ΝΔ, που κλείνει το μάτι στους ιδιώτες, όσο και από την προηγούμενη του ΣΥΡΙΖΑ, για τον κίνδυνο απόλυσής τους, μιας και οι συμβάσεις τους λήγουν στο τέλος του έτους, τον κίνδυνο λουκέτου σε δομές κτλ., μιλά με συνέντευξή του στο ergasianet.gr ο γενικός γραμματέας του Σωματείου Εργαζομένων στα Κέντρα Πρόληψης των Εξαρτήσεων και Προαγωγής της Ψυχοκοινωνικής Υγείας, Αλέξανδρος Σταθακιός. Μιλά για τις εργασιακές συνθήκες και τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι εργαζόμενοι, για τις παρεμβάσεις και όπως επισημαίνει:
«Συλλογική Σύμβαση Εργασίας δεν έχουμε, γιατί έχει χαθεί η μπάλα με το ποιος είναι εργοδότης. Αν είναι τα Δ.Σ. των αστικών εταιρειών, δεν μπορεί να δεσμευτούν σε συγκεκριμένους όρους γιατί δεν είναι δικά τους τα χρήματα. Άλλο ένα μεγάλο πρόβλημα. Ούτε Σύμβαση, ούτε ενιαίο εσωτερικό κανονισμό. Για παράδειγμα με τις άδειες ανατροφής παιδιού υπάρχει αλαλούμ. Οι τοπικές υπηρεσίες του ΟΑΕΔ απαντούν διαφορετικά. Άλλες θεωρούν ότι ανήκουμε στον ιδιωτικό τομέα, άλλες μας θεωρούν ΝΠΙΔ του Δημοσίου και άρα πρέπει να ισχύσουν οι προβλέψεις του Δημοσιοϋπαλληλικού κώδικα».
Η ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ
Αλέξανδρε Σταθακιέ, ας ξεκινήσουμε με το βασικό που νομίζω πως πρέπει να επικοινωνηθεί με τους αναγνώστες και την κοινωνία: τι είναι τα κέντρα πρόληψης και πόσο σημαντικός είναι ο ρόλος τους και η αποστολή τους για το λαό, τη νεολαία κτλ., τι μορφή έχουν κι από ποιον εποπτεύονται;
Βασικός Πυλώνας της αντιμετώπισης της Εξάρτησης είναι η Πρόληψη η οποία ως στρατηγική που σχετίζεται με δράσεις ανασχετικές των αιτιών εγκατάστασης της εξάρτησης ταυτίζεται με τη συνολική Προαγωγή της Ψυχοκοινωνικής Υγείας. Οι βασικές δράσεις σε αυτό το πλαίσιο σταχυολογούνται ως εξής:
- Ενημέρωση και ευαισθητοποίηση της τοπικής κοινωνίας σχετικά με την αιτιολογία των εξαρτήσεων, και γενικότερα των ψυχοκοινωνικών προβλημάτων. Ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ όλων των θεσμών και φορέων για την προάσπιση της ψυχοκοινωνικής υγείας στον χώρο τους, έτσι ώστε να υπάρξει ή να γίνει πιο αποτελεσματικό ένα «δίχτυ προστασίας» γύρω από τους νέους ανθρώπους και κάθε κοινωνική ομάδα υψηλού κινδύνου σχετικά με την εμφάνιση ψυχο-κοινωνικών διαταραχών, όπως επίσης να δημιουργεί ένα δίκτυο έγκαιρης παρέμβασης στο επίπεδο της κοινότητας σχετικά με τα προβλήματα αυτά.
- Εκπαίδευση και υποστήριξη γονέων με στόχο την ενίσχυση του γονεϊκού ρόλου και τη βελτίωση της επικοινωνίας μέσα στην οικογένεια.
- Ευαισθητοποίηση των εκπαιδευτικών σε θέματα πρόληψης, ενίσχυση του παιδαγωγικού τους ρόλου, καθώς και την εκπαίδευση και υποστήριξή τους για την εφαρμογή παρεμβάσεων πρόληψης σε μαθητές .
- Υποστήριξη και ενίσχυση εσωτερικών διεργασιών των παιδιών, των εφήβων και των νέων ώστε να αναπτύξουν προσωπικές και κοινωνικές δεξιότητες οι οποίες αποτελούν την ‘’ασπίδα’’ ενάντια στην ‘’υιοθέτηση» οποιασδήποτε εξαρτητικής συμπεριφοράς
- Ευαισθητοποίηση- εκπαίδευση ειδικών ομάδων πληθυσμού (π.χ. ιερείς, αστυνομικοί, επαγγελματίες υγείας, στρατευμένοι, αιρετοί αυτοδιοίκησης, δημοσιογράφοι, προπονητές, κ.λ.π) οι οποίοι είτε εμπλέκονται μέσα από τους επαγγελματικούς τους ρόλους στα προαναφερόμενα προβλήματα, είτε συνδιαμορφώνουν το κοινωνικό γίγνεσθαι συνθέτοντας το κοινωνικό δίκτυο των τοπικών κοινωνιών.
- Ανταπόκριση σε ατομικά αιτήματα βοήθειας, ενίσχυση των αιτημάτων αυτών και διασύνδεση των αιτούντων με τις κατάλληλες γι αυτούς δημόσιες δομές θεραπείας, αλλά και την ατομική συμβουλευτική ατόμων που παρουσιάζουν ορισμένες ψυχο-κοινωνικές δυσκολίες οι οποίες ενδεχομένως να οδηγήσουν, αν δεν αντιμετωπιστούν έγκαιρα σε μόνιμη «εγκατάσταση» εξαρτητικών συμπεριφορών ή ψυχολογικών διαταραχών.
Τα Κέντρα Πρόληψης στελεχώνονται από ειδικούς της Ψυχικής Υγείας και κοινωνικούς επιστήμονες (ψυχίατροι, ψυχολόγοι, κοινωνικοί λειτουργοί, κοινωνιολόγοι, κοινωνικοί ανθρωπολόγοι, εκπαιδευτικοί, κ.α.) και διοικητικό προσωπικό.
Η Νομική Μορφή των Κέντρων Πρόληψης είναι ΑΜΚΕ ειδικού σκοπού, για τις οποίες υπάρχουν σαφείς εξαιρέσεις από τις διατάξεις για τις ΑΜΚΕ της Τοπικής και Περιφερειακής Αυτοδιοίκησης. ,
Το ειδικό πλαίσιο που λειτουργούν, ο τρόπος συγκρότησής τους καθώς και η εποπτεία τους από την πολιτεία, σύμφωνα με αρκετές απόψεις υπηρεσιακών παραγόντων και εμπλεκόμενων φορέων, χρειάζεται περαιτέρω αποσαφήνιση αλλά και ενδυνάμωση του δημοσίου χαρακτήρα τους.
Τα Κέντρα Πρόληψης εποπτεύονται επιστημονικά από τον ΟΚΑΝΑ, ο οποίος ασκεί και τον διαχειριστικό έλεγχο, αλλά και τον εν γένει συντονισμό τους δυνάμει άρθρων του «Κώδικα Νόμων για τα Ναρκωτικά», αλλά και της 7ετούς προγραμματικής σύμβασης 2104-2021.
Τα προγράμματα των Κέντρων Πρόληψης συντάσσονται κάθε (5) πέντε χρόνια με κάθε επιστημονική λεπτομέρεια (θεωρητικό υπόβαθρο, στόχοι, χρονοδιάγραμμα, τρόπος αξιολόγησης) και κατατίθενται στον ΟΚΑΝΑ προς έγκριση. Το γενικό πλαίσιο της επιστημονικής εποπτείας και συντονισμού αυτών των προγραμμάτων από το ΟΚΑΝΑ, την χρηματοδότησή τους από την πολιτεία και των αναμενόμενων αποτελεσμάτων της δράσης τους καθορίζονται από την κείμενη νομοθεσία (ο Ν.4139/2013 «Νόμος περί εξαρτησιογόνων ουσιών και άλλες διατάξεις») καθώς και από την από 16 Μάιου 2014 νέα προγραμματική σύμβαση 7ετούς διάρκειας (2014-2020) για τα Κέντρα Πρόληψης των Εξαρτήσεων και Προαγωγής της Ψυχοκοινωνικής Υγείας ανάμεσα στα Υπουργεία Υγείας & Εσωτερικών, τον ΟΚΑΝΑ, την ΚΕΔΕ και την ΕΕΤΑΑ Α.Ε»
Η σημερινή κυβέρνηση αλλά και οι προηγούμενες στηρίζουν τα κέντρα πρόληψης και τους εργαζομένους; Βοηθά το υπάρχον θεσμικό πλαίσιο; Υπάρχει υποχρηματοδότηση; Υποστελέχωση; Εργασιακή ομηρία και εργασιακή ανασφάλεια; Απληρωσιά; Υπάρχει κίνδυνος να κλείσουν δομές;
Το όλο πλαίσιο έχει διαμορφωθεί ad hoc μετά από συνεχόμενους αγώνες των εργαζομένων και πολλών υποστηριχτών από τις τοπικές κοινωνίες που είδαν αποτελέσματα από την δουλειά μας. Αρχικά (πριν το 2002) ήταν απλές αστικές μη κερδοσκοπικές εταιρείες χωρίς ορίζοντα, που θα λειτουργούσαν ως υπεργολάβοι του ΟΚΑΝΑ για μια τριετία . Με συνεχόμενους αγώνες έχει γίνει σταδιακά έστω αυτό το «υβριδικό» και στρεβλό πλαίσιο που παραθέτω παραπάνω.
Αυτή την στιγμή με δεδομένο το παρόν νομικό πλαίσιο απαιτείται να ξεκινήσουν οι διαδικασίες για την Ανανέωση Προγραμματικής Σύμβασης μεταξύ Υπ. Εσωτερικών, Υγείας, ΟΚΑΝΑ, ΚΕΔΕ και ΕΕΤΑΑ που λήγει στις 31.12.2020. Διαφορετικά απαιτείται νέος νόμος και άρδην Αλλαγή του Πλαισίου με δημιουργία Εθνικού Φορέα Πρόληψης των Εξαρτήσεων που έχει προτείνει και το Σωματείο. Εάν δεν γίνει ούτε το ένα ούτε το άλλο , θα κλείσουμε λόγω μη χρηματοδότησης.
Επίσης άμεση Κάλυψη των 55 και πλέον κενών Θέσεων στα Κέντρα Πρόληψης. Υπάρχουν αρκετά κέντρα που λειτουργούν με 1-2 εργαζομένους.
Επίλυση του Θεσμικού που ταλανίζει επί σειρά ετών τους εργαζόμενους και, θεωρούμε, πολλές φορές και τις διοικήσεις που επιθυμούν να λειτουργούν με έναν ορθολογικό τρόπο .
Υπενθυμίζουμε ότι σήμερα λειτουργούν 75 Κέντρα Πρόληψης Πανελλαδικά με 75 ξεχωριστές Διοικήσεις, χωρίς κάποιον ιδιαίτερο συντονισμό μεταξύ τους, πέραν του ΟΚΑΝΑ, που και αυτός λόγω του θεσμικού, δεν μπορεί να ασκήσει συχνά τον επιστημονικό και διοικητικό του ρόλο. Δεν υπάρχουν Υπηρεσιακά Συμβούλια στα οποία μπορεί να απευθυνθεί ένας εργαζόμενος, αν αισθάνεται ότι έχει αδικηθεί από τη Διοίκησή του και δεν υπάρχει Εθνικός Επιστημονικός Σχεδιασμός που να διατρέχει και τα 75 Κέντρα Πρόληψης Πανελλαδικά.
Η σημερινή κυβέρνηση, στο πλαίσιο της πολιτικής της, της νεοφιλελεύθερης πολιτικής της, όπου τα πάντα ιδιωτικοποιούνται προς χάριν της κερδοφορίας του κεφαλαίου, βλέπει και κλείνει το μάτι στους ιδιώτες, όσον αφορά και στην πρόληψη. Θέλω ένα σχόλιο για αυτό… Είναι η πρόληψη, η καταπολέμηση των ναρκωτικών, αλλά και ο τομέας της ψυχικής υγείας, μιας και αυτά τα δύο είναι αλληλοεξαρτώμενα, αποκλειστικά και μόνον ευθύνη του κράτους; Και γιατί;
Η σημερινή κυβέρνηση και η προηγούμενη και οι προηγούμενες κλείνουν το μάτι στους ιδιώτες, όχι τόσο για την δική μας περίπτωση με κερδοσκοπικούς οργανισμούς , αλλά με δήθεν «μη κυβερνητικές οργανώσεις».
Είναι εξάλλου οι κατευθύνσεις της Ε.Ε. αυτές: Οι τομείς αυτοί πρέπει να λειτουργούν με την συνεπικουρία της «Κοινωνίας των Πολιτών», όταν ως λένε.. Μεταφράζεται στην πράξη «με την συνεπικουρία της Κοινωνίας των Κερδοσκόπων», που συχνά αναζητούν έναν είδος «ηθικοποιητικής of shore».
Δυστυχώς το τι είναι Δημόσιος χώρος, αν θέλετε την γνώμη μου έχει υποστεί τριάντα χρόνων επιθέσεις και στο αξιακό κομμάτι. Έχουμε μπερδέψει τα πράγματα .
Τώρα νομίζω ότι και αυτό που λέμε Κράτος, εγώ προτιμώ Πολιτεία, θα πρέπει σε αυτούς τους τομείς να δράσει με λιγότερη γραφειοκρατία και περισσότερο κοινωνικό έλεγχο, αλλά αυτό είναι άλλη κουβέντα, δεν ταυτίζεται με το ποιος χρηματοδοτεί.
Για να είμαι δίκαιος όμως στην περίπτωσή μας τα λεφτά σχεδόν υπάρχουν. Με αυτά τα λεφτά θα μπορούσε να γίνει τρεις φορές καλύτερη δουλειά, αν πραγματικά ήμασταν διασυνδεδεμένοι με σχολεία, πανεπιστήμια, αθλητισμό, κοινωνικούς χώρους γενικότερα.
Γιατί δεν έχει γίνει αυτό; υπάρχουν «πολυπαραγοντικά συμφέροντα». Είναι και το Ευρωπαϊκό Παράδειγμα.
Να ξέρετε ότι η Ελλάδα είναι μπροστά στην Πρόληψη των Εξαρτήσεων. Αυτό που γενικά υπάρχει στην Ε.Ε. Είναι υπηρεσίες «επιτελικές» λένε είτε στο Υπουργείο Υγείας, είτε στο Παιδείας και από εκεί υπάρχουν ΜΚΟ, ή άλλοι φορείς, ακόμα και εταιρείες που συνεργάζονται σε «καμπάνιες». Αυτό το μοντέλο υπάρχουν ισχυρές πιέσεις να εγκαθιδρυθεί και εδώ… Δείτε τι έχει γίνει με το προσφυγικό. Αυτό θα είναι το μοντέλο των Κοινωνικών Υπηρεσιών του Μέλλοντος.
Βέβαια, μέχρι τώρα η Κυβέρνηση , όπως και η προηγούμενη, μας λέει ότι επειδή είμαστε πολλαπλώς χρήσιμοι, θέλει να μας εντάξει στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας με κάποιον τρόπο. Όχι εμφατικά βέβαια… Διερευνητικά και από την πλευρά τους. Η αλήθεια είναι ότι περιμένουμε ένα συγκεκριμένο σχέδιο. «Στις λεπτομέρειες κρύβεται ο Διάβολος», έλεγαν οι Καλόγεροι. Ως οδηγό έχουμε το δικό μας σχέδιο, δεν είναι ευγγέλιο, αλλά δείχνει το «περίγραμμα θέσης» που θέλουμε να έχουμε σε ένα εθνικό σύστημα πρόληψης- αντιμετώπισης των εξαρτήσεων που πλέον πρέπει να αφορά και την ΠΦΥ.
Τέλος για το καθαρά οικονομικό κομμάτι, οφείλω να πω ότι τα Κ.Π. και το προσωπικό τους στο Λεκανοπέδιο Αττικής πρέπει να πενταπλασιαστεί, αν θέλουμε να υπάρχει η αντιπροσωπευτικότητα των παρεμβάσεων που υπάρχει σε ένα μέσο επαρχιακό νομό. Το λέω αυτό με στοιχεία. Πέντε χρόνια να φανταστείτε γίνονται προσπάθειες να γίνει Κ.Π. στον Πειραιά και την Ανατολική Αττική και δεν καρποφορούν. Υπάρχουν ολόκληροι Δήμοι που ενώ υπάρχει σχεδιασμός δεν έχει γίνει Κ.Π. Στο Χαλάνδρι έκλεισε. Στην Καισαριανή δεν ξεκίνησε ποτέ..
Αντιεπιστημονικές παρεμβάσεις γίνονται στο έργο των εργαζομένων. Και μιας και μιλάμε για κέντρα πρόληψης, φαντάζομαι πως μία από τις σημαντικότερες αποστολές σας είναι η προστασία, η ενημέρωση της μαθητικής κοινότητας, μιας και το δόγμα «νόμος και τάξη» της ΝΔ δεν έχει αγγίξει καν τους διακινητές ναρκωτικών ουσιών που κυριολεκτικά κάνουν «πάρτι» έξω από τα σχολεία. Έχετε πρόσβαση, λοιπόν, στα σχολεία ή μπαίνουν εμπόδια από το κράτος, τους «αρίστους» της σημερινής κυβέρνησης;
Κοιτάξτε, δεν θέλουμε να ασχοληθώ εδώ με το θέμα της διακίνησης. Είναι πολύπλοκο και θα το αδικήσουμε. Επίσης η νεολαία δεν κινδυνεύει μόνο από τα παράνομα ναρκωτικά, οι νόμιμες εξαρτήσεις είναι το ίδιο καταστροφικές και αφορούν πολύ περισσότερο κόσμο. Αλκοόλ και οδήγηση ας πούμε.. Να μην αναφέρουμε το διαδίκτυο..
Σαφώς υπάρχουν συνέχεια αντιεπιστημονικές παρεμβάσεις. Ξέρετε η «πρόληψη» των εκδηλώσεων και των πανηγυριών μαζεύει ψήφους σε τοπικό επίπεδο. Έχουν αποπεμφθεί επιστημονικά υπεύθυνοι και μάλιστα πρόσφατα, που αντιστάθηκαν σε αυτό. Από την άλλη ακόμα και να θέλει ο ΟΚΑΝΑ, δεν μπορεί να κάνει και σπουδαία πράγματα, γιατί οι ΑΜΚΕ είναι οι εργοδότες και μάλιστα χωρίς ενιαίο εσωτερικό κανονισμό. Προσωπικά για μένα είναι ένα κεντρικό σημείο αυτού που λέμε «θεσμικό πρόβλημα των Κ.Π.”.
Και μια τελευταία ερώτηση: η υπάρχουσα ΣΣΕ λήγει το 2020, τι γίνεται με αυτό το ζήτημα, ποιες οι κινήσεις του Σωματείου σας, κι ερωτώ μιας και έχετε και την ιδιότητα του γενικού γραμματέα του Σωματείου Εργαζομένων στα Κέντρα Πρόληψης των Εξαρτήσεων και Προαγωγής της Ψυχοκοινωνικής Υγείας.
Συλλογική Σύμβαση Εργασίας δεν έχουμε, γιατί έχει χαθεί η μπάλα με το ποιος είναι εργοδότης. Αν είναι τα Δ.Σ. των αστικών εταιρειών, δεν μπορεί να δεσμευτούν σε συγκεκριμένους όρους γιατί δεν είναι δικά τους τα χρήματα. Άλλο ένα μεγάλο πρόβλημα. Ούτε Σύμβαση, ούτε ενιαίο εσωτερικό κανονισμό. Για παράδειγμα με τις άδειες ανατροφής παιδιού υπάρχει αλαλούμ. Οι τοπικές υπηρεσίες του ΟΑΕΔ απαντούν διαφορετικά. Άλλες θεωρούν ότι ανήκουμε στον ιδιωτικό τομέα, άλλες μας θεωρούν ΝΠΙΔ του Δημοσίου και άρα πρέπει να ισχύσουν οι προβλέψεις του Δημοσιοϋπαλληλικού κώδικα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου